Nghiệm thu nhiệm vụ Khoa học và Công nghệ cấp tỉnh Vĩnh Phúc

Chiều ngày 15/6/2022, Sở Khoa học và công nghệ tỉnh Vĩnh Phúc tổ chức nghiệm thu đề tài nghiên cứu khoa học “Nghiên cứu tính toán phát thải và xây dựng bản đồ phát thải các chất gây ô nhiễm không khí Tỉnh Vĩnh Phúc” do TS. Phạm Hương Quỳnh – Viện Công nghệ HaUI làm chủ nhiệm. Buổi nghiệm thu do Ông Lương Văn Long – Giám đốc Sở làm chủ tịch, cùng các thành viên trong hội đồng nghiệm thu và nhóm nghiên cứu tham dự.

Hình 1: TS. Phạm Hương Quỳnh – chủ nhiệm đề tài, báo cáo các kết quả nghiên cứu trước hội đồng

Căn cứ vào bối cảnh thực tiễn tại tỉnh Vĩnh Phúc, cuối năm 2019, dân số của tỉnh là 1.151.154 người. Cuối 2020 Vĩnh Phúc có tới 55.342 xe ô tô và 635.985 xe mô tô, chưa kể xe máy, ô tô của người dân từ các tỉnh, thành phố khác đến Vĩnh Phúc làm ăn sinh sống. Hiện nay toàn tỉnh có tất cả 19 khu công nghiệp, 09 cụm công nghiệp trên diện tích 5.228 ha; và rất nhiều nhà máy, xí nghiệp nằm riêng lẻ. Tại các khu công nghiệp trên hàng ngày thải ra hàng ngàn tấn khí thải vào bầu khí quyển. Theo số liệu của Trung tâm Quan trắc và Phân tích môi trường (2019), nồng độ trung bình giờ của khí CO dao động từ 3.200 – 11.700 µg/m³. Trong khi đó, nồng độ đo được năm 2018 là 3.200 – 7.800 µg/m³. Qua đó có thể thấy nồng độ trung bình khí CO ngày càng tăng >50%.

Theo như tính cấp thiết thực trạng ô nhiễm tại tỉnh Vĩnh Phúc đặt ra, đề tài “Nghiên cứu tính toán phát thải và xây dựng bản đồ phát thải các chất gây ô nhiễm không khí Tỉnh Vĩnh Phúc” được triển khai thực hiện nhằm các mục đích:

- Xây dựng bộ cơ sở dữ liệu về phát thải một số khí thải tại Tỉnh Vĩnh Phúc phục vụ quản lý hiệu quả chất lượng không khí của Tỉnh.

- Thiết lập mô hình lan truyền ô nhiễm đa thông số của không khí từ đó xây dựng bản đồ lan truyền ô nhiễm không khí đối với hoạt động giao thông, sản xuất công nghiệp phục vụ xây dựng kế hoạch quản lý chất lượng không khí Tỉnh Vĩnh Phúc.

Qua gần 2 năm triển khai thực hiện nhiệm vụ, nhóm nghiên cứu đã thu thập và tổng hợp các tài liệu liên quan thiết lập bản đồ lan truyền ô nhiễm không khí đối với sản xuất công nghiệp, giao thông, sinh hoạt và sinh học. Tổng hợp và khảo sát bổ sung để xây dựng cơ sở dữ liệu phát thải các chất ô nhiễm không khí. Nghiên cứu lựa chọn phương pháp và tính toán tải lượng ô nhiễm không khí từ hoạt động giao thông, sản xuất công nghiệp, sinh hoạt và sinh học. Xây dựng hệ thống cơ sở dữ liệu GIS để quản lý dữ liệu phát thải khí thải từ các nguồn thải (sinh hoạt, công nghiệp, giao thông, sinh học) trên địa bàn.

Qua đó đã xây dựng được bản đồ số hiện trạng phát thải các chất ô nhiễm không khí cho hoạt động sản xuất công nghiệp có phát sinh khí thải, hoạt động giao thông trên địa bàn thành phố và xây dựng bản đồ lan truyền ô nhiễm không khí đối với hoạt động giao thông, sản xuất công nghiệp.

Một số kết quả điển hình của nghiên cứu:

Hình 2: Bản đồ hiện trang phát thải CO, NMVOC, NOx

Hình 3: Bản đồ hiện trạng phát thải PM2.5, SO2, TSP

Hình 4: Bản đồ lan truyền ô nhiễm không khí

Qua kiểm kê phát thải từ các nguồn giao thông, nguồn điểm, nguồn diện cho 9 đơn vị hành chính của tỉnh Vĩnh Phúc. Kết quả cho thấy:

Nguồn giao thông:CO có lượng phát thải cao nhất 86% (234.557 tấn CO/năm). TP Vĩnh Yên có phát thải lớn nhất.

Nguồn công nghiệp:Sản xuất sắt thép kim loại và các sản phẩm từ sắt thép kim loại chiếm từ 24% đến 83%. CO và SO2 có lượng phát thải lớn nhất lần lượt 2501 tấn/năm và 1846 tấn/năm tập trung ở Vĩnh Yên nhiều nhất.

Nguồn sinh học: tổng phát thải của toàn tỉnh là isoprene là 4.706 tấn/năm và MNVOC 1.230 tấn trên năm.

Nguồn diện: lượng phát thải lớn nhất là khí CO với tổng phát thải là 13242 tấn/năm và TSP là 2045 tấn/năm. Đóng góp nhiều nhất là phát thải từ đốt rơm rạ.

Dựa vào các kết quả nghiên cứu của nhóm thu được, đã dự báo ước tính năm 2025 so với 2019 có sự gia tăng từ 21 đến 34% cho các chất khí gây ô nhiễm và 2030 so với năm 2019 là tăng từ 41 đến 52% cho các chất khí (trừ CH4 có xu hướng giảm nhẹ 3%). Các sản phẩm nghiên cứu đã được ứng dụng và chạy đề mô tại Sở TNMT tỉnh Vĩnh Phúc và được đánh giá cao.

Hình 5: Ông Lương Văn Long nhận xét, tổng kết buổi nghiệm thu

Trong buổi nghiệm thu, Ông Lương Văn Long – Giám đốc Sở cùng các thành viên trong hội đồng đã đánh giá các kết quả nghiên cứu của đề tài. Thực tế vấn đề ô nhiễm không khí không chỉ riêng tỉnh Vĩnh Phúc mà ngày nay đã và đang là vấn đề cấp bách của toàn xã hội, đòi hỏi sự chung tay góp sức của toàn thể người dân, các cấp, bộ ngành cùng vào cuộc để cải thiện môi trường sống thêm trong lành. Những kết quả thu được từ đề tài đã phản ánh khách quan nhất thực trạng ô nhiễm không khí tại tỉnh Vĩnh Phúc ở thời điểm hiện tại, đưa ra các dự báo biến đổi trong thời gian tiếp theo, giúp cho người dân có cái nhìn trực quan nhất về tình hình ô nhiễm không khí để có các biện pháp khắc phục và cải thiện.

Kết quả nghiên cứu của đề tài là hệ thống cơ sở dữ liệu GIS để quản lý dữ liệu phát thải khí thải từ các nguồn thải sẽ được bàn giao cho cơ quan thụ hưởng là Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Phúc để đưa vào quản lý hiệu quả chất lượng không khí trong thời gian tới đây.